Projektowanie ogrodu nie ogranicza się jedynie do wyboru właściwej roślinności, czy koloru donic, jest to również aranżowanie powierzchni pod kątem wyboru ciekawego materiału na nawierzchnię, po wyborze następuje etap wykonania alejek oraz podjazdów, co wymaga posiadania odpowiedniej wiedzy.
Planowanie nawierzchni będzie zaczynać się od określenia, jak dużą powierzchnię chcemy na nią przeznaczyć, gdyż będziemy musieli ją później utwardzić. Musimy także wiedzieć, jak duże będą obciążenia, które chcemy zastosować na danym terenie – czy zdecydujemy się na alejki między klombami, jakie nadadzą się na spacery, czy też będzie to podjazd dla ciężkiego pojazdu. Taki parametr pozwoli nam zdecydować się na właściwą grubość i odpowiedni rozmiar materiału, jednak musimy wiedzieć, że na wąskich i krętych ścieżkach lepiej nie stosować dużych płyt, podobnie, jak drobnej kostki na dużych powierzchniach, chociaż możemy poeksperymentować. Grubość materiału będzie natomiast zależeć od natężenia ruchu, jak i ciężaru, który zostanie przeniesiony na grunt – im większy ruch i cięższe pojazdy, tym grubsza powinna być kostka brukowa.
Projekt nawierzchni kostki brukowej
Na wstępie warto przygotować projekt nawierzchni alejek, ponieważ uda się w ten sposób wyliczyć rzeczywiste zapotrzebowanie kostki, uwzględniając nadwyżki na docinki.
Architekt Łukasz Ostrowiecki projektant współpracujący z firmą Libet SĄ informuje, że warto wziąć pod uwagę większy zakup materiału, gdyż między kostkami tego samego rodzaju występują różnice w odcieniu i jest to rzecz normalna. Dzieje się tak, gdyż jest to produkt naturalny, toteż niekiedy wystarczy, że zostanie użyty inny odcień piasku przy produkcji, bądź też wystąpią różne warunki pogodowe w czasie „dojrzewania” materiału i kolory kostek z różnych serii produkcyjnych będą się od siebie nieco różnić, co sprawia, że warto kupić trochę więcej materiału. Wtedy naddatek wykorzysta się na wykonanie dodatkowych fragmentów nawierzchni, bądź na wymianę uszkodzonego elementu w przyszłości. W przeciwnym razie, nawet jeśli będziemy chcieli uzupełnić nieduży brak, może być to problem, ponieważ istnieje możliwość, że zakupimy materiał, który będzie się różnił odcieniem. Ponadto musimy na wstępie określić wzór, który zechcemy otrzymać oraz sposób jego ułożenia.
Układanie kostki brukowej
Najpierw należy ustalić poziom, który ma być odpowiedni dla nawierzchni, a także punkty, przez które przeciąga się żyłkę, która wyznacza górną krawędź krawężników (obrzeży), bądź kostki brukowej. Tam, gdzie ma być ścieżka, trzeba będzie usunąć ziemię na głębokość, która będzie zależna od wcześniejszej ustalonej grubości podbudowy, która przeważnie wynosi 20 – 40 (cm) podłoża. Taką czynność można wykonać ręcznie, jeśli będzie to nawierzchnia na niewielkiej powierzchni, jeśli jednak będzie to większy teren, wówczas pomocne mogą być spycharki, zgarniarki lub równiarki, które są najlepszymi maszynami do prac ziemnych.
Następnie, po korytowaniu, trzeba wyrównać powierzchnię – w gruncie naturalnym wykonuje się docelowe spadki oraz linie odwadniające nawierzchnię. Na tym etapie kształtuje się także poziomy przebieg chodnika, zakrętów, przejściowych krzywych oraz rozjazdy. Zakres robót będzie odpowiadać za rodzaj narzędzi, z których warto będzie skorzystać i tak w przypadku niewielkich powierzchni przyda się tylko łata i poziomica, natomiast na większe tereny warto wybrać maszyny drogowe.
Wyrównywanie oraz ubijanie dna wykopu z użyciem zagęszczarki, bądź walca to kolejny etap prac. Piotr Kułagowski, koordynator ds rozwoju rynku Libet SA informuje, że taka czynność ma ogromne znacznie dla kształtu przyszłej nawierzchni, a także jej trwałości, czy odwodnienia, toteż należy starannie wykonać takie prace.
Jeśli zależy nam na tym, by kostka była położona prawidłowo, nie możemy zapomnieć, że wykonanie podbudowy to ważny element prac. Aby uzyskać pożądany efekt, używa się tutaj materiałów niespoistych, tj. tłuczone kruszywo naturalne, które powinno zostać ułożone na utwardzonym i zagęszczonym gruncie. Podbudowa to nic innego, jak rozścielenie kruszywa, bądź innego materiału drogowego, które pozwoli zagęścić grunt. W zależności od podłoża, jakie użyjemy oraz przewidywanego obciążenia należy dobrać grubość tej warstwy. Zazwyczaj warstwa wokół domów i chodników przeważnie wynosi 20 cm (dla ciągów pieszych).
Aby podjazdy i alejki mogły dobrze się prezentować, warto wykonać obramowanie dla każdej strony nawierzchni, do czego służą obrzeża, między które układa się warstwę kostki brukowej. Natomiast zabudowaniu ulegają betonowe elementy brzegowe na fundamencie za pomocą betonu zwykłego lub półsuchego. Kiedy wykonana jest już warstwa konstrukcyjna podbudowy i obrzeża, układa się wówczas podsypkę z kamiennych odsiewek, która powoduje, że każda kostka jest dobrze osadzona, dzięki czemu nie widać też różnic wysokości między kostkami. Kostka, która jest ułożona na niezagęszczonej warstwie będzie wystawać o kilka metrów ponad wymagany poziom projektowanej nawierzchni, co jest niezwykle istotne, ponieważ w czasie zagęszczania kostek płytowym wibratorem osiada podłoże, o czym informuje Piotr Kułagowski.
Nie należy również zapominać o odstępach (fugach) w trakcie układania kostki brukowej, które na dalszym etapie prac zostaną wypełnione drobnym płukanym piaskiem. Fugowanie polega na zasypaniu piaskiem całej nawierzchni i rozprowadzeniu go z użyciem szczotki. Piasek powinien mieć granulację rzędu 0-2 (mm), ponieważ grubsze ziarna mogłyby zawieszać się pomiędzy ściankami kostek, co równałoby się nierównemu wypełnieniu spoin.
Następnie, przed wibrowaniem, usuwa się nadmiar piasku. Zagęszczanie wymaga ponownego spoinowania, a także zaleca się wielokrotne wypełnianie fug. Odstępy między kostkami powinny być na tyle duże, by piasek mógł je bez trudu wypełnić, w przeciwnym razie krawędzie kostek mogą się ścinać. Najczęściej stosuje się fugi między 3 a 5 (mm) szerokości, a prawidłowe wykonanie spoin będzie gwarantować trwałość nawierzchni.
Idealna nawierzchnia to taka, która nie posiada żadnych wybrzuszeń, ani szpar większych niż spoiny między kostkami, tworząc tym samym jednolitą płaszczyznę, która, pod stopami nie pozwoli nam odczuwać różnic wysokości na styku poszczególnych kostek. Nawierzchnia brukowa, która zostanie wykonana na sucho jest praktycznie gotowa zaraz po wykonaniu wszystkich prac, toteż od razu nadaje się do jej użytkowania.
Warto pamiętać, że podczas układania nawierzchni brukowanej trzeba mieszać kostkę z co najmniej trzech różnych palet, pobierając materiał pionowymi słupkami, dzięki czemu uniknie się wielkopowierzchniowych różnic w odcieniach naszej nawierzchni. Kostka, poprzez wzgląd na składniki z jakich jest wykonana, jest produktem naturalnym i stąd wynikają różnice odcieni, którym ona podlega.
